Eugeniusz Bodo, właśc. Bogdan Eugène Junod (ur. 28
grudnia 1899 w Genewie, zm. 7 października 1943 w Kotłasie w obwodzie
archangielskim) – polski aktor filmowy, rewiowy i teatralny, reżyser,
scenarzysta, także tancerz, piosenkarz i producent filmowy pochodzenia
szwajcarskiego. Swój pseudonim „Bodo” stworzył z pierwszych sylab imion:
swojego pierwszego imienia (Bogdan) i matki (Dorota).
Istnieją sprzeczne informacje na temat miejsca jego
urodzenia: najczęściej wymienia się Genewę, lecz czasem podawana jest Warszawa
lub Łódź. Jego ojcem był szwajcarski inżynier Teodor Junod (właściciel
łódzkiego kina "Urania"), a matką Polka Jadwiga Anna Dorota Dylewska
(zm. 1944). Bodo przez całe życie zachował obywatelstwo Szwajcarii (co
przyczyniło się do jego śmierci), jednak fakt ten nie był powszechnie znany w
okresie międzywojennym. Jego ojciec był ewangelikiem reformowanym, a matka
katoliczką, sam był wyznania swego ojca.
O jego młodości wiadomo niewiele. W 1917 zaczął
występować jako pieśniarz i tancerz na scenach rewiowych, początkowo w Poznaniu
i Lublinie, a od 1919 w Warszawie. Występował tam m.in. w kabaretach: "Qui
Pro Quo", "Morskie Oko", "Cyganeria" i "Cyrulik
Warszawski". W 1925 zadebiutował w filmie "Rywale" i od tego momentu
rozpoczęła się jego ogromna popularność. Ogółem zagrał w ponad 30 filmach. Grał
zarówno role amantów, tragiczne, komediowe i w filmach muzycznych. Śpiewane
przez niego w filmach piosenki stawały się w Polsce szlagierami.
Eugeniusz Bodo w filmie "Człowiek o błękitnej duszy" (1929 r.).
Eugeniusz Bodo jako Otto w filmie "Wiatr od morza" (1930 r.).
27 maja 1929 prowadząc swój samochód chevrolet, którym
podróżował z kolegami z "Morskiego Oka", spowodował koło Łowicza
wypadek, w którym zginął na miejscu aktor Witold Roland. W ciemnościach wpadł
samochodem na nieoznakowaną stertę kamieni. Został skazany na 6 miesięcy
więzienia w zawieszeniu.
Gdy dorobił się w Warszawie mieszkania, sprowadził do
siebie matkę. Uważany był za osobę dowcipną, szarmancką i uwodzicielską, co
przysparzało mu wielu wielbicielek. Przez kilka lat był związany z aktorką Norą
Ney. Miał ożenić się z ekscentryczną aktorką amatorką, Tahitanką Reri (Anne
Chevalier). Poznali się, gdy Reri przyjechała do Warszawy na jedyny w Polsce
występ. Bodo namówił ją do pozostania w Polsce. W 1934 obsadził ją w filmie
Czarna perła. Mieszkali w domu przy ul. Marszałkowskiej. Ostatecznie - z powodu
różnic kulturowych i nadużywania alkoholu przez narzeczoną - do małżeństwa nie
doszło. Reklamował krawaty od Chojnackiego, kapelusze Młodkowskiego i marynarki
Old England. Był abstynentem, a także wielkim miłośnikiem kobiet i dobrego jedzenia.
Posiadał doga niemieckiego - arlekina o imieniu Sambo (Sambo przeżył Bodo,
został zabity przypadkowo podczas powstania warszawskiego).
W latach 30. zaczął pisać scenariusze, a tuż przed
wybuchem II wojny światowej zaczął reżyserować filmy, w których grał główne
role. Był producentem i jednym ze współwłaścicieli (od 1931) wytwórni filmowej
B.W.B. (skrót od nazwisk właścicieli Bodo, Waszyński i Brodzisz), która
zrealizowała m.in. "Bezimiennych bohaterów" (1932) i "Głos
pustyni" (1932) oraz właścicielem od 1933 wytwórni "Urania-Film"
(nazwał ją na cześć firmy nieżyjącego już ojca), w której powstały jego największe
przeboje. W 1939 podpisał bardzo korzystny kontrakt z amerykańską wytwórnią
filmową.
Eugeniusz Bodo jako inżynier Stefan Żarnowski (z lewej) i Jadwiga
Smosarska jako Lucyna Bortnowska vel Julian Kwiatkowski w jednej ze scen
filmu "Czy Lucyna to dziewczyna?" (1934 r.).
Janina Romanówna i Eugeniusz Bodo w jednej ze scen przedstawienia "Szczęśliwy Pech" w Teatrze Letnim w Warszawie (1935 r.).
W kwietniu 1939 otworzył w Warszawie przy ul. Foksal
17[5] kawiarnię Café-Bodo, a na piętrze kupił czteropokojowy apartament.
Rozpoczął przygotowania do reżyserii nowego filmu Uwaga - szpieg!. W sierpniu
1939 podpisał kontrakt z nowym teatrem Tip-Top. W 1938 zamieszkiwał w Warszawie
przy ul. Marszałkowskiej 132.
Po wybuchu wojny, we wrześniu 1939 oddał kawiarnię w
dzierżawę i uciekając przed wojną przeniósł się do Lwowa. Tam, znając biegle
rosyjski, został konferansjerem i występował w teatrze Tea-Jazz Henryka Warsa,
dokonywał nagrań swoich piosenek w wersji rosyjskiej. Wtedy też, po powrocie z
jednego z tournée po ZSRR, postanowił wyemigrować do USA i złożył w tej sprawie
dokumenty, ujawniając obywatelstwo szwajcarskie. Zamieszkał w podlwowskich
Brzuchowicach.
Nie zdążył wyjechać; co do dalszych jego losów istnieje
kilka wykluczających się wersji. Według jednych świadków po agresji III Rzeszy
na ZSRR został aresztowany przez przypadkowy patrol NKWD 25 czerwca 1941 na
ulicach Lwowa, a według innych relacji NKWD aresztowało go 26 czerwca w domu.
Decyzją specjalnej narady przy NKWD ZSRR został skazany na 5 lat ciężkiego obozu
wychowawczego jako element społecznie niebezpieczny. Pojawiają się ślady, że
przebywał w więzieniu w Ufie i Moskwie. W czasie pobytu w Moskwie o jego
uwolnienie starali się w imieniu ambasady polskiej Stanisław Kot i Tadeusz
Romer. Jednak władze radzieckie nie wyraziły na to zgody ze względu na
szwajcarskie obywatelstwo Bodo. Z tych samych przyczyn nie objęła go amnestia
dla obywateli polskich. Z Moskwy odtransportowano go do łagru, w którym zmarł z
wycieńczenia i głodu. Według radzieckich dokumentów miało to miejsce 7
października 1943. Ten fakt całkowicie obalił wersję głoszoną w czasach PRL-u,
kiedy to twierdzono, że Bodo został rozstrzelany przez Niemców po ich
wkroczeniu do Lwowa. Został pochowany w zbiorowym grobie. 2 października 2011 w
Kotłasie na cmentarzu Makaricha odsłonięty został pomnik, będący także
symboliczną mogiłą artysty.
----------------------------------------
"Już taki jestem, zimny drań"
"Sex appeal"
"Eugeniusz Bodo - tragedia amanta"
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz